Akty prawne dotyczące dowodów osobistych

• ustawa z dnia 6 sierpnia 2010 r. (tekst jednolity t.j. Dz. U. 2020 poz. 332 z późn. zm.) - o dowodach osobistych
• rozporządzenie z dnia 29 stycznia 2015 r. (Dz. U. 2020.31) - w sprawie wzoru dowodu osobistego oraz sposobu i trybu postępowania w sprawach wydawania dowodów osobistych, ich utraty, uszkodzenia, unieważnienia i zwrotu
• rozporządzenie z dnia 21 listopada 2011 r. (t.j. Dz. U. 2016 poz. 319) - w sprawie opłat za udostępnienie danych z Rejestru Dowodów Osobistych i dokumentacji związanej z dowodami osobistymi
• rozporządzenie z dnia 7 października 2011 r. (t.j. Dz. U. 2015.1604) - w sprawie określenia wzorów wniosków o udostępnienie danych z Rejestru Dowodów Osobistych oraz dokumentacji związanej z dowodami

Uwaga: Wszystkie dowody osobiste wydane dotychczas w oparciu o poprzednio obowiązujące przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych, zachowują ważność do czasu upływu terminów w nich zawartych lub do momentu zmiany danych zawartych w dowodzie. Zmiana danych nie dotyczy jednak zmiany adresu zameldowania. Nadal w obrocie prawnym pozostaną dowody osobiste wydane bez oznaczenia terminu ich ważności (tzw. bezterminowe). Nie ma obowiązku wymiany tych dokumentów

Termin ważności dowodu osobistego

• dowód osobisty wydany osobie, która nie ukończyła 5 roku życia, ważny jest przez okres 5 lat od daty jego wydania
• dowód osobisty wydany osobie, która ukończyła 5 rok życia, jest ważny przez okres 10 lat od daty wydania dowodu
• osoba zobowiązana do posiadania dowodu osobistego może złożyć samodzielnie wniosek o wydanie dowodu osobistego, jednak nie wcześniej, niż 30 dni przed datą  18 urodzin

Osoby uprawnione i zobowiązane do złożenia wniosku o wydanie dowodu osobistego:

• osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych
• jeden z rodziców lub opiekun prawny – w przypadku  składania wniosku w imieniu osoby małoletniej, której do ukończenia 18 roku życia zostało więcej niż 30 dni
• jeden z rodziców, w przypadku składania wniosku w imieniu osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie pozostającej pod władzą rodzicielską
• opiekun prawny, w przypadku składania wniosku w imieniu osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie niepozostającej pod władzą rodzicielską
• kurator, w przypadku składania wniosku w imieniu osoby ubezwłasnowolnionej częściowo

Dodatkowym wymogiem jest, aby składanie wniosku przez rodzica, opiekuna prawnego lub kuratora w imieniu ww. osób, odbywało się w obecności tych osób, za wyjątkiem przypadku, gdy osoba ta nie ukończyła  5 roku życia.

W przypadku, gdy osoba nie może złożyć wniosku o wydanie dowodu osobistego w organie gminy - z powodu choroby, niepełnosprawności lub „innej niedającej się pokonać przeszkody”, osoba zawiadamia o tym organ gminy. W takiej sytuacji przyjęcie wniosku odbywa się w miejscu pobytu tej osoby, jeżeli pozwalają na to okoliczności, w jakich się ona znajduje.

Terminy, w których należy wystąpić o wydanie dowodu osobistego

• co najmniej na 30 dni przed upływem terminu ważności dotychczasowego dowodu osobistego
• niezwłocznie - w przypadku zmiany danych zawartych w dowodzie osobistym, zmiany wizerunku twarzy posiadacza albo utraty, lub takiego uszkodzenia dowodu osobistego, który utrudnia lub uniemożliwia identyfikację jego posiadacza

Postępowanie w razie utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego
O utracie lub uszkodzeniu dowodu osobistego należy powiadomić osobiście dowolny organ gminy, a osoba przebywająca za granicą – dowolną placówkę konsularną Rzeczypospolitej Polskiej, przedkładając wypełniony FORMULARZ UTRATY LUB USZKODZENIA DOWODU OSOBISTEGO.

Wymagane dokumenty
Do wniosku o wydanie dowodu osobistego składanego w formie pisemnej należy dołączyć:

• aktualną fotografię osoby, odpowiadającej wymogom zdjęcia jak do dokumentów paszportowych, tj. o wymiarach 35x45 mm, wykonaną na jednolitym jasnym tle, mającą dobrą ostrość i odwzorowująca naturalny kolor skóry, obejmującą wizerunek od wierzchołka głowy do górnej części barków, tak aby twarz  zajmowała 70 – 80% fotografii, pokazującą wyraźnie oczy, zwłaszcza źrenice i przedstawiającą osobę   w pozycji frontalnej, bez nakrycia głowy i okularów
• fotografia powinna być wykonana nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku
• fotografia powinna zostać wykonana na papierze fotograficznym lub papierze fotograficznym przeznaczonym do drukarek
• osoba z wrodzonymi lub nabytymi wadami narządu wzroku może załączyć do wniosku fotografię przedstawiającą ją w okularach z ciemnymi szkłami, wraz z orzeczeniem o niepełnosprawności osoby do 16 roku życia lub orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności osoby, która ukończyła 16 lat, z powodu wrodzonej lub nabytej wady narządu wzroku, wydane zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92, z późn. zm.)
• w przypadku osoby noszącej nakrycie głowy zgodnie z zasadami swojego wyznania można załączyć fotografię przedstawiającą ją w nakryciu głowy, o ile wizerunek twarzy jest w pełni widoczny, wraz zaświadczeniem o przynależności do wspólnoty wyznaniowej zarejestrowanej w Rzeczypospolitej Polskiej
• w uzasadnionych przypadkach organ gminy może wydać dowód osobisty na wniosek, do którego została dołączona fotografia przedstawiająca osobę z zamkniętymi oczami, innym niż naturalny wyrazem twarzy lub z otwartymi ustami.

Wniosek o wydanie dowodu osobistego w postaci elektronicznej
Dowody osobiste są wydawane przez organy gmin, zgodnie z art. 8 ustawy o dowodach osobistych

• Wniosek o wydanie dowodu osobistego w postaci elektronicznej należy złożyć w siedzibie dowolnej gminy wypełniony formularz WNIOSKU O WYDANIE DOWODU OSOBISTEGO w postaci elektronicznej, należy opatrzyć bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. 

Wymagane dokumenty
Do wniosku o wydanie dowodu osobistego składanego w formie elektronicznej należy dołączyć:

• plik zawierający aktualną fotografię osoby spełniającą wymogi zdjęcia jak do dokumentów paszportowych, o wymiarach co najmniej 492x610 pikseli i wielkości nie przekraczającej 2,5 MB
• fotografia powinna być wykonana nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku
• w przypadku osoby  osoby z wrodzonymi lub nabytymi wadami narządu wzroku można załączyć do wniosku fotografię przedstawiającą ją w okularach z ciemnymi szkłami, wraz z odwzorowaniem cyfrowym orzeczenia o niepełnosprawności osoby do 16 roku życia lub orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności osoby, która ukończyła 16 lat, z powodu wrodzonej lub nabytej wady narządu wzroku, wydane zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008, nr 14, poz. 92, z późn. zm.)
• w przypadku osoby noszącej nakrycie głowy zgodnie z zasadami swojego wyznania można załączyć fotografię przedstawiającą ją w nakryciu głowy, o ile wizerunek twarzy jest w pełni widoczny, wraz z odwzorowaniem cyfrowym zaświadczenia o przynależności do wspólnoty wyznaniowej zarejestrowanej w Rzeczypospolitej Polskiej
• oryginały orzeczenia o niepełnosprawności lub zaświadczenia o przynależności do wspólnoty wyznaniowej zarejestrowanej w Rzeczypospolitej Polskiej należy złożyć przy odbiorze dowodu osobistego. 

Odbiór dowodu osobistego
Dowód osobisty odbiera się osobiście w organie gminy, do której został złożony wniosek o jego wydanie.

Wyjątkiem od reguły osobistego odbioru dowodu osobistego są następujące przypadki:

• dowód osobisty wydawany osobie nieposiadającej zdolności do czynności prawnych odbiera rodzic, opiekun prawny albo kurator

• dowód osobisty wydawany osobie posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych, odbiera osoba ubiegająca się o wydanie dowodu osobistego lub rodzic, opiekun prawny albo kurator

• wniosek o wydanie dowodu osobistego został przyjęty przez organ gminy w miejscu zamieszkania wnioskodawcy w związku z brakiem możliwości złożenia wniosku o wydanie tego dokumentu w siedzibie organu gminy, przy czym brak takiej możliwości powinien wynikać z choroby, niepełnosprawności lub innej niedającej się pokonać przeszkody. W opisanej sytuacji istnieje możliwość odbioru dowodu osobistego przez pełnomocnika.

Uwaga: odbiór dowodu osobistego wydanego osobie nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych wymaga obecności tej osoby, za wyjątkiem sytuacji, gdy osoba  ta była obecna przy składaniu wniosku w siedzibie organu gminy albo nie ukończyła 5 roku życia.

Odbiór dowodu osobistego potwierdza się wpisując datę oraz składając czytelny podpis na formularzu odbioru dowodu osobistego.

Opłaty
Dowody osobiste są wydawane nieodpłatnie.